Beste mensen,
Op 30 mei 2017 is helaas onze zeer gewaardeerde oprichter van deze website, Fokke Beswerda, in de leeftijd van 78 jaar heen gegaan. Fokke was al geruime tijd zieken was daarom twee jaar geleden al genoodzaakt om om zijn laatste paren Lori’s te verkopen. Fokke is een van de pioniers geweest wat betreft het houden en kweken van lori’s. Dat resulteerde in 1982 in een leuk A5 boekje met de titel LORI’S.
Na het stoppen van het blad ‘Lori Journaal Internationaal’ in 2003 nam Fokke met mij contact op met de vraag of hij de artikelen mocht gebruiken voor een nieuw op te zetten website. Uiteraard had ik hier geen problemen mee en ik stuurde hem de floppy disks toe (helaas niet compleet). Het overgrote deel is op de website te vinden. In verband met gezondheidsproblemen vroeg hij mij, een jaar of vijf geleden, of ik eventueel de website zou willen overnemen. Gelukkig ging het niet lang daarna wat beter met Fokke en heeft hij het nog twee jaar langer kunnen beheren.
Dat hij mag rusten in vrede,
Jos Hubers
Door Adrie van Kooten:
Voor deze aflevering van ‘In de kijker’ ben ik afgereisd naar Mussel. Een dorpje in de provincie Groningen dat op een steenworp afstand ligt van Stadskanaal. Het is een betrekkelijk jong dorp met ongeveer 1.000 inwoners. Het is ontstaan in de negentiende eeuw op een zandrug in het veengebied langs de Mussel-Aa.
In dit rustig dorpje is de hoofdpersoon van deze ‘In de kijker’ ooit neergestreken. Ik heb het dan over Fokke Beswerda, lorikweker van het eerste uur. Noem de naam Fokke Beswerda bij een lorikweker en hij/zij weet direct over wie het gaat. Fokke, die inmiddels de respectabele leeftijd van 75 jaar heeft bereikt, was één van de eerste succesvolle kwekers van lori’s in Nederland. Vanwege zijn kennis over deze prachtige vogels werd hij in de jaren tachtig door een uitgeverij benaderd en schreef hij in 1982 het eerste Nederlandstalig boekje over lori’s. Daarnaast is hij ook de grondlegger en webbeheerder van ‘De Nederlandse lorisite’ (www.lories.nl).
Het begin van de hobby
Fokke wordt in 1939 geboren in Stadskanaal. Zijn ouders bezitten hier een huis met een zeer ruime tuin van ongeveer 1000 m². Fokke zijn vader is in die tijd ‘kippendokter en vee- en pluimveedeskundige’. Al ver voor de oorlog fokt zijn vader met kippen en duiven. De echte passie van vader ligt echter bij het fokken van konijnen en dan speciaal ‘de Vlaamse reuzen’. Hij gaat hier zo in op dat in één van de bedsteden, die aan de schuur grenst, een gat wordt gezaagd om de konijnen te kunnen observeren. Deze ‘gekte’ leidt er uiteindelijk wel toe dat hij één van de bekendste konijnenfokkers van ‘Vlaamse reuzen’ in Europa wordt. Ondanks dat het al 45 jaar geleden is dat hij overleed, is zijn naam in de konijnenwereld bij vele liefhebbers nog altijd bekend. Getuige bovenstaande is de liefde en het fokken van dieren Fokke dus met de paplepel ingegeven.
Als hij tien jaar oud is, krijgt Fokke voor het eerst twee grasparkietjes in zijn bezit, een groene en een blauwe. Naast de grasparkietjes komt hij ook nog in het bezit van een paar goudvissen. Leuk om in dit kader te vermelden dat de liefde voor vissen (ook) zijn hele leven is gebleven en dat er tot op de dag van vandaag altijd een aquarium met tropische vissen in zijn huis heeft gestaan. Maar laat ik terug gaan naar de groene en blauwe grasparkietjes. Dit stelletje kweekte zo goed dat er op een gegeven moment meer dan 60 grasparkieten in de volière rondvlogen. In dat verband zullen er ongetwijfeld ook grasparkietjes zijn geboren uit kruisingen tussen broer x zus, vader x dochter en moeder x zoon. Van het begrip inteelt had de jonge Fokke in die tijd echter nog geen benul.
Op 19-jarige leeftijd gaat Fokke aan het werk bij Philips in Stadskanaal. In de twee jaar dat hij bij Philips werkt, is hij medeoprichter van de vogelvereniging Philips, die vanuit de personeelsvereniging van Philips wordt opgericht. Betreffende vogelvereniging vindt aansluiting bij de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers en zou vele jaren later, toen Philips uit Stadskanaal verdween, met de vogelvereniging ‘de Siervogel’ te Nieuw-Buinen fuseren. Leuk om te vermelden is dat Fokke tot op de dag van vandaag nog steeds lid is bij deze vogelvereniging.
Als Fokke ongeveer 20 jaar is, koopt hij, vanwege de prachtige kleur, een aantal violette grasparkieten. De vogels kosten 22,50 gulden terwijl zijn loon 45 gulden in de week bedraagt. Ook komt hij rond deze tijd in het bezit van het grasparkietenboekje van Cor Stork waarin veel over de verervingleer staat te lezen. Veel van de kennis in het boekje wordt door hem in de praktijk gebracht en gelijk al het eerste jaar wordt Fokke kampioen op de tentoonstelling met een violette grasparkiet.
Op zijn 21ste verhuist Fokke naar Haarlem om daar te gaan werken in een drukkerij. Als er in Beverwijk, dat slechts een 15 tal kilometers van Haarlem ligt, een tentoonstelling wordt gehouden, gaat hij hier eens een kijkje nemen. Hier ziet hij voor het eerst ‘Engelse grasparkieten’. Na het zien van deze grote postuur grasparkieten is hij verkocht. Ondanks de hoge kostprijs, een koppel kostte toen ongeveer 100 gulden, worden er een aantal van deze vogels aangeschaft en Fokke stort zich vol overgave op de kweek van ‘Engelse grasparkieten’.
In 1964 als Fokke 26 jaar oud is, leest hij dat de N.K.C. (Nederlandse Kleurkwekers Club) parkietenkeurmeesters vraagt. Hij besluit de opleiding te gaan volgen en wordt keurmeester van parkieten. Na enkele jaren fuseert de N.K.C. met de N.B. v. V. (Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers) en wordt hij zodoende keurmeester bij de N.B.v.V. Hier volgt hij vervolgens ook nog de opleiding tot keurmeester tropische vogels zodat hij, met uitzondering van de kanaries, alle vogels mag keuren.
De eerste kennismaking met lori’s
1964 is ook het jaar waarin Fokke voor het eerst in aanraking komt met lori’s. Een Nederlands echtpaar dat een tijdlang in Australië had gewoond, had daar een geelmantellori aangeschaft. Eenmaal terug in Nederland werd deze vogel verkocht aan een liefhebber in Nederland. Deze man, die regelmatig van vogels veranderde, wilde na lang aandringen van Fokke de vogel wel verkopen voor 75 gulden. In die tijd waren er nauwelijks kwekers van deze vogels. Omdat Fokke graag, als eerste, jongen van deze soort wilde kweken, belde hij met vogelhandel Animali in Eindhoven om te vragen of ze ook een geelmantel pop hadden zitten. Dit bleek het geval en nadat een prijs van 75 gulden was overeengekomen, ging de vogel op transport met ‘Van Gend en Loos’ en werd de geelmantellori bij Fokke thuis afgeleverd. De voeding van de vogels bestond in die tijd uit rijst met wat honing, andijvie en fruit. Omdat het koppel na ongeveer drie maanden eieren kreeg, vroeg Fokke zich af of de voeding, in verband met de verwachte jongen, wel voldoende was. Hij nam daarom contact op met dhr. Louman, die directeur was van Wassenaars dierenpark. In die tijd had dit dierenpark namelijk ook een aantal lori’s in hun collectie. Nadat Fokke had doorgegeven wat hij voerde, zei dhr. Louman ‘Voeg er nog een lepeltje eivoer aan toe, verder doe je het goed’. De jongen kwamen vervolgens prima op stok. Toch bleef Fokke op zoek naar informatie over de voeding van lori’s. Verschillende boeken werden geraadpleegd maar met weinig succes. Uiteindelijk heeft Fokke, na lang experimenteren, zijn eigen voer ontwikkeld voor lori’s. Deze voeding bestaat uit een mengeling van lorivoer van Jos Hubers, Bambix, Nutrix, Brinta, druivensuiker, spirulina, zeewier, gistocal en diverse soorten fruit en groente. Dit alles wordt in een blender vermalen tot een soort van vruchtensap en aan de vogels gevoerd. De vogels nemen deze voeding erg goed op en kweekproblemen komen bij Fokke nauwelijks voor. Zelfs het plukken van de jongen, een groot probleem bij de meeste soorten lori’s, komt nauwelijks voor onder zijn vogels.
In 1964 leert Fokke ook zijn vrouw kennen. Na een tijdlang bij een oude adellijke dame te hebben ingewoond, er waren in Haarlem nagenoeg geen huizen beschikbaar, besluiten ze beiden om te verhuizen naar Delfzijl. Fokke kan hier gaan werken bij de plaatselijke aluminiumfabriek en huisvesting blijkt, in tegenstelling tot Haarlem, in Delfzijl en omgeving geen enkel probleem. Er wordt een huis gekozen met een redelijke tuin waarin plaats is voor een grote en mooie volière. Er worden twee dochters geboren een in Aerdenhout en de tweede in Delfzijl. Als de oudste dochter 10 jaar is, wordt besloten een dierenspeciaalzaak te beginnen in Delfzijl. Ineens is de hobby een beroep geworden en vanaf die tijd worden de meest uiteenlopende (onder)soorten vogels in de winkel aangeboden. Regelmatig zitten er dan ook meer dan 90 soorten vogels in de winkel. Ondanks het runnen van de winkel gaat de lorikweek gewoon door. De winkel in Delfzijl heeft namelijk aan de achterzijde een groot plat dak van 88 m². Hierop wordt een volière gebouwd die bestaat uit vluchtjes van 1.20 meter diep, 1 meter breed en 2 meter hoog. In totaal biedt de volière plaats aan een twintigtal kweekkoppels lori’s. Het kweken met de meeste soorten gaat erg goed en op de Bondsshows van de N.B.v.V. worden dan ook verschillende oorkonden ‘Eerste kweek’ verkregen. Fokke was hier destijds zo trots op dat hij de oorkonden het liefst boven zijn bed had geplakt maar zijn vrouw stak hier toen een stokje voor.
Helaas moet Fokke na 23 jaar afscheid nemen van de dierenwinkel. Het veelvuldig tillen van zware zakken voer heeft er dan voor gezorgd dat hij vanwege rugklachten de winkel niet meer kan runnen.
Uit bovenstaande mag duidelijk zijn dat lori’s, inmiddels al 50 jaar, de favoriete vogels van Fokke zijn. Er zijn wel eens tijden geweest dat hij ze even niet had maar dat was altijd maar van korte duur. Vooral de aanhankelijkheid van deze vogels, de veelal prachtige kleuren maar bovenal het gedrag is wat hem zo aantrekt in lori’s. De meeste soorten vogels gaan van je weg als je voor de volière staat terwijl lori’s juist naar je toe komen en aan het gaas gaan hangen om te bedelen om een lekker hapje, aldus Fokke.
Kennisoverdracht door dialezingen
Naast het keurmeesterschap heeft Fokke ook nog jarenlang dialezingen verzorgd bij diverse verenigingen in het land. Met de kennis die hij had opgedaan in de keurmeesteropleidingen en met het beroepsmatig houden en verzorgen van de meest uiteenlopende soorten vogels had Fokke veel kennis opgedaan. Kennis die hij graag wilde delen met andere liefhebbers. De eerste lezing gaf hij bij de vogelvereniging Glimmen e.o. Hij had in die tijd via een advertentie in ‘Onze Vogels’ (vogel)dia’s gekocht in Duitsland en maakte ook zelf dia’s van diverse soorten vogels. Een collega keurmeester, die voorzitter was bij de v.v. Glimmen e.o., vroeg hem daarom om een dialezing te verzorgen voor de leden van de vereniging. Alle moed werd bij elkaar geraapt en Fokke ging met zijn diascherm en diaprojector naar Glimmen. Daar trof hij een zaal met 225 toehoorders aan!! Met het zweet op zijn voorhoofd begon hij te vertellen over de vogels op het witte doek. Naar aanleiding van de respons uit de zaal kreeg hij steeds meer vertrouwen en kon hij aan het eind van de lezing terug zien op een succesvol verlopen avond. Na deze vuurdoop verzorgde Fokke met veel plezier nog vele succesvolle avonden bij tal van vogelverenigingen.
Ook op zijn 75ste is Fokke nog altijd in het bezit van lori’s. Momenteel bezit hij nog groenneklori’s, lori’s van de blauwe bergen, roodneklori’s en groenstaartlori’s. De lori’s, allemaal in perfecte conditie, zijn in prachtige volières gehuisvest (zie de foto’s). Met het geven van dialezingen is hij jaren geleden gestopt, dat laat hij nu graag over aan anderen.