Door Jos Hubers.
Inleiding;
In deel 2 is het belangrijkste hulpmiddel aan bod geweest nl. de ziekenkooi. Een ander mogelijk levensreddend hulpmiddel is de kropnaald. Een kropnaald is in die zin belangrijk dat men een vogel die bijvoorbeeld weigert te eten dwangmatig voer of vocht kan toedienen. Een zieke vogel kan soms nog eerder door uitdroging dan door ziekte overlijden. De kropnaald wordt onder andere gebruikt in de volgende gevallen:
- Dwangmatige voeding.
- Toedienen van medicatie.
- spoelen van de krop.
Wanneer gebruikt men de kropnaald?
Dwangmatige voeding gebeurd vaak wanneer men ziet dat de vogel absoluut niet wil eten of te weinig eet en dus snel in gewicht afvalt. De vogel zal dan ook uitdrogen wat weer zorgt voor een slechte mineralen huishouding etc. Het is dus zaak om de vogel allereerst wat vocht toe te dienen. Wanneer men vocht toedient is het beter om geen zuiver water te kiezen maar water waarin wat zout en glucose in opgelost is. Deze horen in bepaalde concentraties aanwezig te zijn. Normaal is het zo dat een vogel die niet wil eten ziek is. Daarom kan men dus ook kiezen om medicijnen via de kropnaald toe te dienen. Vele medicijnen zijn bitter van smaak waardoor de kans bestaat dat dit een reden is voor de vogel om het voer waar de medicijnen aan toegevoegd zijn te laten staan. Ik heb al enige keren succes gehad door direct bij een zieke vogel de medicijnen voor die dag via een kropnaald toe te dienen. Vaak moet men dat twee keer op een dag doen om de medicijnspiegel in het bloed zoveel mogelijk constant te houden. Wanneer men geluk heeft (vaak werkt deze manier heel goed bij het geven van Rodinazol tegen flagellateninfecties) is de werking al gauw zichtbaar en kan men vervolgens volstaan met een bakje voer waarin het medicijn is opgelost. Wanneer de vogel redelijk eet heeft men dan ook de beste medicijnspiegel, dus zonder pieken en dalen. Al eet de vogel slecht toch is het aan te bevelen om steeds voer in een bakje beschikbaar te stellen. Zodra men merkt dat de vogel zelf weer begint te eten kan men het aantal keren dat men met de kropnaald voert omlaag brengen en mogelijk helemaal beëindigen. Het voordeel is dat men dan stress vermijdt en geen risico meer loopt dat er toch iets fout gaat met de voedergifte via de kropnaald.
Hoe gaat men met de kropnaald om?
Uiteraard vergt het omgaan met de kropnaald enige ervaring. Vaak is men bang dat men in plaats van het voer in de krop te spuiten het in de longen terecht komt. Dat is inderdaad een risico die voor een snelle dood van het dier kan zorgen Wanneer men dit voor het eerst doet is het aan te raden om het samen te doen met iemand die ervaring heeft in het werken met de kropnaald. Logisch nadenken is ook belangrijk. Zelf heb ik het de eerste keer zonder hulp gedaan en het bleek makkelijker te zijn dan ik dacht. Het is niet makkelijk om precies te beschrijven hoe men te werk moet gaan maar ik zal zo goed mogelijk proberen ui te leggen hoe ik het doe. Men kiest een kropnaald van een bepaalde doorsnee en lengte die bij de soort vogel past. Belangrijk is om niet teveel in een keer te willen voeren. Afhankelijk van de vogelsoort kan dat van 1 tot zo’n zes ml. Zijn. Teveel voeren kan er toe bijdragen dat de vogel het voer weer uitbraakt. Men neme de vogel in de linkerhand. De kropnaald moet men aan de linkerkant van de snavel inbrengen vanuit de rugpositie bekeken. Het makkelijkst gaat dat in de hoek van de snavel. De naald gaat vervolgens over de tong naar de andere kant alwaar men de naald naar beneden brengt. Dit mag niet met tegenwerking gepaard gaan. Bloedingen kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn. De naald moet als het ware er in glijden. Soms zal men iets terug moeten gaan en het opnieuw moeten proberen. Zelf voel ik met de duim of de naald langs de hals naar beneden glijd. Wanneer de vogel schreeuwt en blijft schreeuwen dan kan men er wel vanuit gaan dat de naald in ieder geval niet in de luchtpijp is terechtgekomen. Wanneer men eenmaal in de krop is gearriveerd en men beweegt de naald heel iets dan kan me dat soms zien aan de kropwand die mee beweegt wanneer de naald die raakt. Het is niet aan te raden om dat teveel te doen want het zorgt ervoor dat de vogel een neiging krijgt om over te geven en dat is net niet hetgeen waar we op zitten te wachten. Het voer of vocht dienen we langzaam toe en daarna trekken we rustig de naald weer terug. Dit is de manier wanneer er niets tegen zit. Nu is de ene vogel de andere niet en zelfs vogels die bijna dood zijn kunnen het je nog erg moeilijk maken. Om de kropnaald naar binnen te brengen kan soms al een probleem zijn. Dit komt omdat de meeste vogels hun snavelhelften stijf op elkaar houden. Men staat er van te kijken hoeveel kracht een vogel in de snavel heeft. Wanneer men met enige kracht tegen de zijkant drukt waar het dient open te gaan wil het meestal wel lukken maar pas op dat U niet te ruw te werk gaat. Verder moet men zoals hierboven geschreven niet teveel met de kropnaald “roeren”in de krop. Aanraking van de kropwand kan ervoor zorgen dat de vogel moet overgeven. Dit kan soms al gebeuren wanneer men met de kropnaald nog in de slokdarm zit. Beter is het om de kropnaald dan terug te trekken. Wanneer de vogel overgeeft tijden de behandeling bestaat het gevaar dat het voer in de luchtpijp komt met alle nare gevolgen van dien. Uiteraard is het bovenstaande maar een korte beschrijving, toch hoop ik dat meer liefhebbers niet zullen schromen om dit waardevolle hulpmiddel te gebruiken.