DE KWEEK MET DE EDWARDS VIJGPAPEGAAI.
Door Ruud van der Donk.
ALGEMEEN.
Vijgpapegaaien zijn kleurrijke vogels die voornamelijk vruchten en nectar eten. Deze vogels zijn nauw verwant aan de lori’s. Het zijn echte boomvogels met forse poten en zijn middelgroot tot klein.
De grotere vijgpapegaaien komen voor op Irian Yaja, Papoea Nieuw Guinea en een aantal
Omringende eilanden.
STATUS EN TAXANOMIE.
De grote vijgpapegaaien behoren tot het geslacht psittaculirostris en bestaat
uit 3 soorten :
1 Edwards vijgpapegaai ( p. edwardsii ) die voor het eerst werd beschreven
in 1885 door Oustalet . Er worden geen ondersoorten beschreven.
2 Desmarest vijgpapegaai (p. desmarestii) die voor het eerst werd beschreven
in 1826 doorDesmarest. De Desmarest vijgpapegaai heeft 6 ondersoorten.
3 Salvadori vijgpapegaai (p. salvadorii ) die voor het eerst werd beschreven
in 1880 door Oustalet. Er worden geen ondersoorten beschreven.
De Desmarest is de enige van het geslacht waarbij geen uiterlijk kleurverschil
aanwezig is tussen het mannetje en het vrouwtje.
IN DE VRIJE NATUUR.
De vijgpapegaaien worden veelal waargenomen in bossen en meestal in paren of in kleine groepjes. Van de voortplanting in de vrije natuur is nagenoeg niets bekend. De voeding bestaat voornamelijk uit vijgen die het hele jaar aanwezig zijn, ficusvruchten, nectar, bloesems en insectenlarven. De vijgpapegaaien worden nog regelmatig waargenomen maar zijn in hunverspreidingsgebieden nergens algemeen.
MOEILIJKE VOGELS.
Eind jaren 70 werden er in Europa en Amerika regelmatig vijgpapegaaien ingevoerd. De meeste vogels stierven echter na enkele maanden aan inwendige bloedingen. Door onderzoek
is gebleken dat de groep van deze vogels een grote behoefte hebben aan vitamine K. Deze
vitamine komt voor in verse vijgen en deze hebben de vogels in hun leefgebied het hele jaar
tot hun beschikking. De kweek is lange tijd zeldzaam geweest en door verbeterde kennis van
voeding worden er nu regelmatig vijgpapegaaien gekweekt.
VOEDING EN HUISVESTING.
De vijgpapegaaien krijgen dagelijks circa 100 ml loripap waarbij om de dag enkele
druppels vitamine K1 worden bijgevoegd en een bakje gesneden fruit wat bestrooid wordt met
fruitmix of nekton Q. Teven krijgen de vogels s’- avonds per vogel een grote gedroogde vijg en enkele meelwormen.De vijgpapegaaien zijn echte zachtvoereters en met de
huisvesting moet hier ook rekening mee gehouden worden om teleurstellingen te voorkomen.
De sprongen en wanden moeten makkelijk schoon te maken zijn om ziekten te voorkomen.
Het broedblok moet het hele jaar aanwezig omdat de vogels hierin slapen. De vijgpapegaaien zijn gevoelig voor lage temperatuur en in mijn verblijf komt de temperatuur niet onder de 18 graden.Om doorgroeien van de snavel te voorkomen moet men regelmatig verse takken en sepia verstrekken.
ERVARINGEN MET DE EDWARDS VIJGPAPEGAAI.
Vorig jaar kwam in de gelegenheid om een koppel Edwards vijgpapegaaien aan te schaffen . De vogels waren bijna op kleur en zoals u op de foto kunt zien zijn het prachtig gekleurde vogels. De foto toont een mannetje op kleur met zijn prachtig gekleurde rode borst. Het vrouwtje is minder gekleurd en het rood is beperkt tot de keel en is onder de blauwe keelstreep groenblauw gekleurd. Een typisch kenmerk van deze vijgpapegaaien zijn de borstelvormige veren op de keel en op de wangen wat de vogels nog fraaier maakt. De vogels zijn gehuisvest in een binnenvoliere van circa 2 meter lang 1 meter breed en 2 meter hoog. Het broedblok werd meteen als slaapplaats opgezocht. In de voliere hadden de vogels het goed naar hun zin en bij observatie vertonen de vogels een speels gedrag en is hun verwantschap met de lori’s snel duidelijk. In april werden verschillende paringen waargenomen en werden er 2 witte eieren gelegd. Helaas waren de 2 eieren vlak voor het uitkomen afgestorven . Vijgpapegaaien hebben een hoge nesttemperatuur nodig en waarschijnlijk is het nest bij de wekelijkse schoonmaakbeurt van het vogelverblijf te lang verlaten geweest. Niet lang getreurd want de vogels hadden na 2 weken weer eieren waarvan er 1 is uitgekomen na circa 25 dagen. De temperatuur is in deze tijd een stuk hoger en zijn de eieren minder gevoelig voor afkoeling wanneer de pop het nest voor enige tijd verlaat. Zodra er jongen zijn mogen er geen zaden verstrekt worden omdat die door de jongen niet verteerd kunnen worden met uitzondering van de vijgen. De loripap avesnectar wordt wel vervangen door avesstart omdat hier extra eiwitten in zitten voor de groei van de jonge vogels. Tevens krijgen de vogels nu extra meelwormen en grote wasmotten waar de vogels dol op zijn. De jonge vogel groeide goed en werd geringd na 12 dagen toen de oogjes opengingen met een ring van 6mm en is na circa 60 dagen uitgevlogen.
De jonge vogel lijkt op het vrouwtje en is na circa 3 weken apart gezet omdat de vogels weer aan nieuwe ronde waren begonnen waar ook weer een vogel van op stok is gekomen. Beide vogels heb ik laten sexxen door enkele borstveren op te sturen naar de firma Gendika. De uitslag was dat de beide vogels een paar waren. Deze manier is wel noodzakelijk omdat de vogels pas na circa een jaar op kleur zijn. Overigens is deze manier wel wat duurder als geslachtsbepaling met de endoscoop door de dierenarts maar heeft nauwelijks risico en kunnen jonge vogels meteen na het uitvliegen gesext worden. Op de clubdagen van de speciaalclub van insecten en vruchtenetende vogels hebben de leden de mogelijkheid om tegen een goedkoop tarief de vogels endoscopisch te laten sexxen door een vogelarts. Financieel is dit wel interessant maar omdat de endoscoop niet na elke behandeling wordt gesterliseerd maar in een reinigingsvloeistof wordt gedompeld kan een zieke vogel die eerder is onderzocht andere vogels besmetten.
WET BUDEP.
Geringde vijgpapegaaien vallen onder de E.G. basisverordering bijlage B en wet budep art.3a zg. lijst 2 vogels. Ze zijn kwetsbaar maar niet bedreigd. Derhalve is het van belang om nakweek te ringen omdat deze vrij verhandeld mogen worden binnen de E.G.Ongeringde vogels mogen binnen de E.G. vrij worden gehouden en verhandeld mits u aan kunt tonen dat u ze legaal hebt verkregen en er een administratie is gevoerd.
TOT SLOT
Vijgpapegaaien zijn moeilijke vogels die alleen door ervaren liefhebbers gehouden moeten worden. De liefhebber die voor deze prachtige vogels valt moet veel tijd steken in de bijzondere voeding en het onderhoud. Naast de drie grote soorten vijgpapegaaien worden er ook op kleinere schaal twee kleinere soorten gehouden namelijk de dubbeloog- en oranjeborst vijgpapegaai. De laatste soort is zeer zeldzaam. Het vogelpark Walsrode kweekt al vele jaren met de grote soorten maar pas recent met de kleinere soorten. De dubbeloog- en oranjeborst vijgpapegaaien zijn vatbaarder voor ziekten en de popjes zijn wel eens vervelend voor de mannetjes zeker in de broedtijd. De grote soorten nemen genoegen met een broedblok met zaagsel maar de kleine soorten hebben speciale wensen wat betreft hun kraamkamer. In het wild gebruiken deze vogels een termietennest of een rotte tak waar een kamer wordt uitgeknaagd. In gevangenschap kan men proberen dit gedrag na te bootsen door in het broedblok kurkplaten aan te brengen. Persoonlijk is het mij gelukt om 2 jongen van de dubbeloog te krijgen die echter vlak voor het uitvliegen gestorven zijn. Het popje werd zeer agressief tegen het mannetje en voerde de jongen niet meer. Helaas bleef de pop agressief en heb ik het koppel verkocht. In Nederland zijn Pascal en Huub Niesen ware specialisten op het gebied van de vijgpapegaaien. Deze heren houden al vele jaren 5 soorten vijgpapegaaien en kweken regelmatig met deze moeilijke vogels.